Istraživački tim Univerziteta u Pensilvaniji definirao je mogući novi način borbe protiv bolesti koja se trenutno može liječiti samo najskupljim lijekom dostupnim za prodaju u Sjedinjenim Državama. U studiji objavljenoj ovog mjeseca u Blood, Penn tim opisuje strategiju, zasnovanu na najstarijem dijelu ljudskog imunološkog sistema - zvanom "komplement" - koja bi se mogla pokazati jeftinijom i efikasnijom za većinu pacijenata sa rijetki poremećaj krvi.
Komplement je mreža od više od 50 proteina u krvi i na ćelijskim površinama koji tiho krstare tijelom, držeći niski profil dok se ne pokrenu. S druge strane, ovaj sistem se može okrenuti, doprinoseći širokom spektru imunoloških, upalnih bolesti i bolesti povezanih sa starenjem.
John Lambris, dr., dr. Ralph i Sallie Weaver, profesor istraživačke medicine na Odsjeku za patologiju i laboratorijsku medicinu na Medicinskom fakultetu Perelman, proučava ovaj sistem ranog upozorenja i kako ga ispraviti kada odgovori pretjera.
Poznato je da je ovo slučaj sa paroksizmalnom noćnom hemoglobinurijom (PNH), rijetkim, ali po život opasnim hematološkim poremećajem, za koji se procjenjuje da pogađa između 1 i 5 na milion ljudi. Kod PNH-a, defektna ekspresija regulatornih proteina na površini krvnih stanica ih čini ranjivim na napad komplementa. To može dovesti do prerane smrti crvenih krvnih zrnaca, procesa koji se naziva hemoliza, koji klinički rezultira teškom anemijom i doprinosi visokom riziku od zgrušavanja.
Lambris i Daniel Ricklin, PhD, istraživač docent za patologiju i laboratorijsku medicinu, razvijaju nove terapeutike da ukrote ovu neodgovarajuću aktivaciju komplementa i zaštite ćelijske površine od napada.
Eculizumab (Soliris, lek Alexion Pharmaceuticals) - do danas jedini odobreni terapeut za PNH - smanjuje hemolizu i daje olakšanje od transfuzije krvi za većinu pacijenata sa PNH. Međutim, Eculizumab je skup (trenutno najskuplji lijek koji se koristi u SAD-u sa više od 400.000 dolara godišnje po pacijentu), a jedna trećina pacijenata s PNH-om i dalje zahtijeva transfuziju krvi za kontrolu anemije. Kao što je prvi opisao koautor Antonio Risitano, MD, na Univerzitetu u Napulju u Italiji, ovaj neodgovor nastaje zbog fragmenata proteina komplementa C3 na površini njihovih crvenih krvnih zrnaca, koje na kraju napadaju imune ćelije.
Lambris i kolege su smatrali da bi inhibicija "kaskade komplementa" na nivou C3 proteina korištenjem malih inhibitornih molekula mogla biti superiorna strategija jer sprječava i hemolizu i prepoznavanje imunoloških stanica, a istovremeno je potencijalno isplativija kada u poređenju sa trenutnim tretmanom baziranim na antitijelima.
Tim je istraživao učinak inhibitora C3 zvanog Cp40 i njegovog dugodjelujućeg oblika PEG-Cp40 na samonapad i rezultirajuću hemolizu koristeći ljudske PNH ćelije. Oba spoja su pokazala inhibiciju hemolize i efikasno spriječila taloženje C3 fragmenata na PNH crvenim krvnim zrncima. Kod neljudskih primata, jedna injekcija PEG-Cp40 u krvotok rezultirala je dužim zadržavanjem lijeka u cirkulaciji, što je svojstvo važno za razvoj lijeka.
"Smatramo da su ova dva jedinjenja odlični i potencijalno isplativi kandidati za dalja klinička istraživanja," kaže Lambris, koji se nada da bi jedinjenja mogla biti testirana u kliničkim ispitivanjima do 2015.
